Podczas oznaczeń stężenia zapachowego cod [ou/m3] zgodnie z wytycznymi Japońskiego Ministerstwa Środowiska próbki badanego gazu rozcieńcza się statycznie czystym powietrzem, wprowadzając strzykawką różne ilości gazu do znanej ilości czystego powietrza. Zadaniem osób oceniających zapach (grupa co najmniej 6-osobowa) jest wskazanie, która z trzech jednakowo wyglądających próbek powietrza jest zanieczyszczona.
Ogólne informacje na temat prawnych regulacji w dziedzinie ochrony zapachowej jakości powietrza w Japonii oraz opis procedury pomiarowej, zgodnej z wytycznymi Japońskiego Ministerstwa Środowiska:
- Odor Index Regulation and Triangular Odor Bag Method (plik pdf) (format: pdf, rozmiar: 8,46 MB)
- Hiroyuki Ueno: Outline of the odour regulation and measurement in Japan,
- Visual Guide (format: wmv, rozmiar: 73 MB) - film (30 minut), który ilustruje "krok po kroku" wszystkie etapy procedury.
Polecamy wyodrębnione części filmu, poświęcone kolejnym etapom procedury:
- część 1. Pobieranie próbek (format: wmv, rozmiar: 22 MB)
- część 2. Powietrze (format: wmv, rozmiar: 10,90 MB)
- część 3. Przygotowanie "trojkatów" (format: wmv, rozmiar: 14,62 MB)
- część 4. Test i obliczenia (format: wmv, rozmiar: 12,40 MB)
- część 5. Selekcja oceniających - test "2 z 5" (format: wmv, rozmiar: 23 MB)
Procedura obejmuje:
- pobieranie próbek powietrza atmosferycznego lub gazów odlotowych (metodą bezpośredniego pompowania i 'metodą płuca'),
- przygotowywanie próbek rozcieńczonych czystym powietrzem (rozcieńczanie statyczne z użyciem strzykawek i pojemników z folii),
- badania możliwości wyczucia zapachu rozcieńczonych próbek, wykonywane metodą testów trójkątowych przez zespół co najmniej sześcioosobowy (ustalono metodę selekcji oceniających na podstawie wrażliwości węchu na zapach pięciu odorantów).
Korygowanie udziału poprawnych odpowiedzi udzielnych
w testach trójkątowych z wymuszonym wyborem
Wynik testu trójkątowego może być obliczany jako wartość Z50%, czyli stopień takiego rozcieńczenia próbki czystym powietrzem, po którym skorygowany udział odpowiedzi poprawnych (W) wynosi 50%.
Korygowanie udziału poprawnych odpowiedzi udzielnych w testach trójkątowych z wymuszonym wyborem może polegać na określeniu prawdopodobieństwa przypadkowych wskazań poprawnych (losowy poprawny wybór jednego z trzech):
W = 100% * (X - Y) / (100 – Y)
gdzie:
W - skorygowany procentowy udział poprawnych odpowiedzi,
X - obserwowany procentowy udział poprawnych odpowiedzi,
Y - procentowy udział poprawnych odpowiedzi w wypadku trafień wyłącznie losowych (dla testu trójkątowego: 100/3).
Sposób obliczeń wyniku testu, stosowany w Japonii.
Analizowane są wyniki uzyskane od co najmniej sześciu osób. Ze zgromadzonego zbioru danych odrzuca się wartości uzyskane od osoby najbardziej wrażliwej i najmniej wrażliwej. Sposób opracowania zbioru pozostałych wskazań przedstawiono poniżej.
