Działalność naukowo-badawcza

 Od początku lat 1980-tych prace badawcze zespołu Pracowni dotyczą przede wszystkim technik kontrolno-pomiarowych, potrzebnych dla wprowadzenia standardów zapachowej jakości powietrza w Polsce – metod pomiarów emisji i imisji odorantów oraz prognozowania zapachowej uciążliwości. Część tych badań prowadzono w porozumieniu z Ministerstwem Środowiska, Inspekcją Ochrony Środowiska i Polskim Komitetem Normalizacyjnym.
W ostatnim dziesięcioleciu przedmiotem badań są również zagadnienia psychofizyki węchu (zależność intensywności zapachu od stężenia odorantów) oraz możliwości tak zwanych „instrumentalnych pomiarów zapachu”. (próby zastąpienia „elektronicznego nosa” typowym chromatografem gazowym, którego sygnały są interpretowane w specyficzny sposób, z użyciem sztucznych sieci neuronowych lub technik rozpoznawania obrazów - system GC-NN).

 Obecnie badania kontynuujemy,  konsekwentnie zmierzając do trzech najważniejszych celów:

  1. zgromadzenie bazy wiarygodnych i ogólnie dostępnych wskaźników emisji zapachowej z obiektów  najbardziej uciążliwych,
  2. terenowa weryfikacja wyników prognozowania zapachowej uciążliwości, wykonywanego metodą modelowania dyspersji (dobór metodyk - z uwzględnieniem projektów EN, przygotowywanych przez CEN/TC264/WG27,
  3. opracowanie metody instrumentalnego monitorowania emisji i imisji zapachowej, opartej na wykorzystaniu chromatografów gazowych (zastąpienie "elektronicznych nosów" udoskonalonym "systemem GC-NN"). 

 

Osiągnięcie celów 1 i 2 pozwoli sformułować w pełni racjonalne zasady ochrony zapachowej jakości powietrza.  Aby sprecyzować takie zasady trzeba zbadać korelacje między wynikami terenowych sensorycznych ocen jakości powietrza, badań socjologicznych oraz modelowania dyspersji odorantów.

 

Program badań na lata 2007-2009  opracowaliśmy przygotowując oferty na realizację zadania 1 (format:  zip, rozmiar:  405 kB) (cele 1 i 2) i zadania 2 (format:  zip, rozmiar:  231 kB) (cel 3) na konkurs Nr PBZ-MEiN-5/2/2006 (format:  pdf, rozmiar:  121 kB). Nasze oferty nie uzyskały  akceptacji Ministerstwa. Jesteśmy zmuszeni opisane we wnioskach programy badawcze realizować w wolniejszym tempie. Część programu realizujemy nadal. 

W latach 2007-2009 wykonano: 

  • długofalowe badania węchowej wrażliwości studentów - członków Koła Zapachowej Jakości Powietrza - na zapach n-butanolu (określanie  zgodności z kryteriami selekcji oceniających, określonymi w PN-EN 13725),
  • olfaktometryczne - zgodne z PN-EN 13725 - pomiary emisji zapachowej:
    -  z zakładu produkującego olej rzepakowy (emisja zorganizowana, oszacowanie wskaźnika emisji zapachowej),
    -  z dużej fermy tuczu trzody chlewnej (emisja zorganizowana i niezorganizowana, oszacowanie wskaźnika emisji zapachowej),
    -  ze stanowiska pomiarowego do cierno-zużyciowych badań kompozytowych wstawek hamulcowych   (oszacowanie wskaźnika emisji zapachowej),
    -  z wytwórni superfosfatu (badania wstępne),
  • ocenę skuteczności dezodoryzacji gazów odlotowych z kompostowni odpadów komunalnych w biofiltrze,
  • badania jakości zapachu w otoczeniu: 
    -  kompostowni odpadów komunalnych (zastosowanie różnych metod pomiarów, porównanie wyników),
    -  fermy tuczu trzody chlewnej (zastosowanie różnych metod pomiarów, weryfikacja wyników modelowania dyspersji odorantów),
    -  wytwórni mączki rybnej  (oszacowanie emisji zapachowej metodą "odwróconego modelowania rozprzestrzeniania się").

W latach 2009-2015 głównymi obiektami badań były fermy trzody chlewnej. Do roku 2019 zamierzamy koncentrować się na gromadzeniu wskaźników emisji umożliwiających prognozowanie zasięgu zapachowej uciążliwości obiektów gospodarki komunalnej: oczyszczalni ścieków (m.in. we współpracy z Sp. AQUANET Poznań) i zakładów zagospodarowania odpadów stałych (m.in. we współpracy z Sp. Eko Dolina).

 Więcej - zob.  BADANIA