Małgorzata Friedrich (Bojarska)

Pani dr inż. Małgorzata Friedrich, pełniąca obecnie funkcję kierownika Pracowni Zapachowej Jakości Powietrza, jest związana z Pracownią od czasów studenckich.

Pod nazwiskiem panieńskim (Bojarska) skończyła studia na Wydziale Technologii i Inżynierii Chemicznej PS w roku 2008 (kierunek „Inżynieria chemiczna i procesowa”).  Magisterską pracę dyplomową na temat: 

„Nowe  metody  monitoringu  emisji  zapachowej”

wykonała w Pracowni Zapachowej Jakości Powietrza pod kierunkiem prof. dr hab. inż. Joanny Kośmider. Temat pracy mieścił się w zakresie objętym programem badawczym „Odorymetria. Nowe metody pomiarów” (2005-2007), finansowanym przez MNiSzW. 
Już przed obroną pracy dyplomowej pani Małgorzata Bojarska została zatrudniona w Pracowni na etacie technicznym, po czym kontynuowała badania w dziedzinie olfaktometrii w ramach pracy doktorskiej nt,:

„Uciążliwość zapachowa – prognozowanie i weryfikacja” 
Promotor: prof. dr hab. inż. Joanna Kośmider

Przewód doktorski został otwarty przez Radę Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej PS: 19 października 2010. Intensywną kontynuację pomiarów terenowych w latach 2011-2014 umożliwiły stypendia doktoranckie Prezydenta Miasta 2011 i 2013 oraz Wojewódzkiego Urzędu Pracy   (projekt "Inwestycja w wiedzę motorem rozwoju innowacyjności w regionie", II edycja). Obrona pracy doktorskiej odbyła się 18 listopada 2014 roku i zakończyła nadaniem stopnia doktora i wyróżnieniem.

Przebieg pracy zawodowej

W pierwszym okresie pracy mgr inż.Małgorzata Bojarska uczestniczyła w organizacyjno-technicznych przygotowaniach prezentacji technik odorymetrycznych (sesja posterowa, wystawa sprzętu, warsztaty odorymetryczne) na  Seminarium RTP 26398 Ograniczanie Uciążliwości Odorowych w Polsce, Międzyzdroje, 31 marca – 1 kwietnia 2008 (konferencja krajowa z udziałem ekspertów zagranicznych, przedstawicieli Ministerstwa Środowiska i parlamentarzystów). Osobiście prezentowała techniki   „Instrumentalnych pomiarów zapachu” (stanowisko 3 wystawy). 

  (format:  jpg, rozmiar:  103 kB)

W tym samym roku (2008)  przedstawiała wyniki badań na dwóch konferencjach krajowych:

  • Wrażliwość węchowa studentów Politechniki Szczecińskiej na tle kryteriów PN-EN 13725:2007,  9. Konferencja POL-EMIS, Karpacz 2008
  • Sekwencja sygnałów FID (GC) zamiast mapy pobudzeń pola czujników e-nosa, III Konferencja: Ochrona i Inżynieria Środowiska - Zrównoważony Rozwój, Krynica-Zdrój 2008

W okresie jesiennym roku 2008 prowadziła zespołowe (grupa 7-osobowa) pomiary emisji zapachowej z ferm hodowlanych, między innymi wykonane na zasadach określonych w porozumieniu o współpracy, zawartym między Instytutem Inżynierii Chemicznej i Procesów Ochrony Środowiska i POLDANOR S.A.. Uzgodniono, że wskazane obiekty POLDANORu będą mogły być włączone do długofalowego programu badań zapachowej uciążliwości hodowli w województwie zachodniopomorskim. 

Długofalowy badawczy program  Pracowni, który pani Małgorzata Friedrich aktywnie realizuje, dotyczy zagadnień:

  • Wskaźniki emisji zapachowej z rzeczywistych źródeł odorantów (tworzenie ogólnodostępnej bazy danych)
  • Korelacje między stężeniami poszczególnych składników mieszanin odorantów a zapachowym stężeniem mieszaniny w emitowanych gazach
  •  Porównanie precyzji różnych technik oznaczania stężenia zapachowego w powietrzu otoczenia emitorów (pomiary wykonywane z użyciem olfaktometru Nasal Ranger, skalowanie intensywności zapachu, oznaczenia liczby "godzin odorowych", badania socjologiczne itp).. 

 (format:  jpeg, rozmiar:  380 kB)

W listopadzie 2008 (22-30 listopada) mgr inż. Małgorzata Bojarska prowadziła również zespołowe pomiary emisji zapachowej z Zakładu Olejów Roślinnych w Tychach (praca zlecona przez KOMAGRA S.A. w Warszawie). Program badań obejmował oznaczenia emisji zapachowej z trzech dominujących emitorów zanieczyszczeń powietrza. Dodatkowo w umowie między WTiICh PS i KOMAGRA S.A. przewidziano przeszkolenie dwóch pracowników Zakładu w zakresie olfaktometrii dynamicznej oraz opracowanie przez prof. dr hab. inż. Joannę Kośmider propozycji długofalowego programu badawczego (więcej informacji - Biuletyn Inform. UM Tychy, wrzesień 2008). Projekt programu został przekazany do KOMAGRA wraz z wynikami pomiarów, potwierdzającymi konieczność radykalnej redukcji emisji odorantów (fragment był prezentowany w czasie Seminarium zorganizowanego w Ministerstwie Środowiska 10.03.09). Pani Małgorzata Bojarska rozpoczęła intensywne przygotowania do pomiarów wstępnie planowanych na styczeń i luty 2009, jednak już w styczniu okazało się, że Zakład znalazł inne rozwiązanie  swoich problemów (podstawa:  Protokół Nr 0063/31/KIMiOŚ/09 z posiedzenia Komisji Infrastruktury Miejskiej i Ochrony Środowiska w dniu 14 stycznia 2009; UM Tychy).

Część wyników pomiarów wykonanych w ZOR KOMAGRA i w fermach tuczu świń (2008–2009) została opublikowana w czasopiśmie Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów (3 artykuły) i zaprezentowana na Międzynarodowej Konferencji i Międzynarodowych Warsztatach nt." Rolnictwo zrównoważone a wielkoprzemysłowa produkcja zwierzęca w kontekście przeciwdziałania eutrofizacji Morza Bałtyckiego".  

W latach 2009–2011 Małgorzata Friedrich – poza kontynuacją badań uciążliwości ferm trzody chlewnej –  kierowała pracami zespołów badających zapachową jakość powietrza, wielkości emisji zapachowej i/lub skuteczność urządzeń dezodoryzujących m.in. w:

  • wytwórni elementów instalacji kanalizacyjnych z polimerobetonu (beton żywiczny), BETONSTAL Sp. z o.o. Szczecin
  • zakładzie produkującym karmę dla zwierząt, Royal Canin Polska Sp. z o.o. (Niepołomice), pomiary skuteczności dezodoryzacji w dwóch instalacjach plazmowych,  
  • wytwórni wyrobów ziemniaczanych (chipsy)

Część wyników badań referowała na międzynarodowych konferencjach NOSE2012 i NOSE2014 w Palermo i w Wenecji  (3th & 4th International Conference on Environmental Odour Monitoring & Control) . 

Część badan skuteczności instalacji plazmowej została wykonana w ramach projektu europejskiego PlasTEP (www.plastep.eu) Dissemination and fostering of plasma based technological innovation for environment protection in the Baltic Sea region;  koordynator ZUT: dr inż. Marcin Hołub, Wydział Elektryczny ZUT. Jako uczestnik projektu Małgorzata Friedrich brała udział w PlasTEP Summer School about Plasma Technologies for Environment Protection (July 25th – August 5th 2nd ).

Na lata 2015-2019 dr inż. Małgorzata Friedrich z zespołem zamierza kontynuować badania zapachowej uciążliwości obiektów gospodarki komunalnej (w tym oczyszczalni ścieków i kompostowni odpadów).

W czasie pomiarów olfaktometrycznych, wykonywanych w różnych obiektach rzeczywistych, testowano prototypy aparatów i urządzeń produkowanych przez Spółkę LAT z o.o.z Katowic, realizującą projekt dofinansowany ze środków UE. Projekt obejmował wykonanie prototypu polskiego olfaktometru dynamicznego.Równocześnie podjęto produkcję sprzętu do pobierania próbek gazowych, z precyzyjnym dynamicznym rozcieńczeniem wstępnym. W maju 2010 roku Prezes Spółki zwrócił się do Pracowni  z propozycją współpracy.. W zamian za przekazywane producentowi opinie o jakości urządzeń i sugestie poprawek Zespół Pracowni uzyskał możliwość nieodpłatnego korzystania z prototypów. 

Od jesieni 2008 roku w pomiarach olfaktometrycznych biorą udział członkowie Studenckiego Koła Naukowego, utworzonego dzięki wielkiemu zaangażowaniu i nakładowi pracy pani Małgorzaty Bojarskiej. 

W Statucie  Koła Zapachowej Jakości Powietrza (KZJP) zapisano m.in. jego cele:

  • Kształtowanie wrażliwości człowieka na zapachową jakość powietrza,  traktowaną jako nieodłączny element jakości środowiska, 
  • Propagowanie działań w kierunku zapobiegania i ograniczenia uciążliwości zapachowej,
  • Pogłębianie wiedzy z dziedziny olfaktometrii i dezodoryzacji,
  •  Inicjowanie i podejmowanie przedsięwzięć propagujących olfaktometrię,
  • Rozwiązywanie problemów percepcji wrażeń węchowych,
  • Poszukiwanie możliwości instrumentalnego monitoringu emisji i imisji zapachowej
  • Integracja środowiska akademickiego.

Członkowie KZJP poddają się systematycznym badaniom progu węchowej wyczuwalności zapachu n-butanolu (europejski wzorzec odniesienia, wskazany w PN-EN 13725). Studenci spełniający określone w normie kryteria selekcji stają się członkami zespołów olfaktometrycznych. Od roku  2011 zespół, pod kierownictwem dr inż. Małgorzaty Friedrich, uczestniczy w europejskich międzylaboratoryjnych testach biegłości laboratoriów olfaktometrycznych  (jako jedyna jednostka z Polski). Szczyci się uzyskaniem w roku 2014 certyfikatu potwierdzającego spełnienie określonych w PN-EN 13725 kryteriów dokładności i precyzji.  

Uczestnicy pomiarów, prowadzonych przez panią Małgorzatę Friedrich, przygotowują – z jej pomocą – referaty prezentowane na corocznych Sesjach Naukowych SKN ZUT. Na każdej z sześciu kolejnych Sesji ( od roku 2009) uzyskali czołowe miejsca. W ramach działalności propagującej ofaktometrię  członkowie Koła, pod kierownictwem Małgorzaty Friedrich, uczestniczą w licznych akcjach lokalnych i ogólnopolskich. Między innymi przeprowadzają warsztaty olfaktometryczne, organizowane np. w czasie:

  • Seminarium OGRANICZANIE UCIĄŻLIWOŚCI ODOROWYCH W POLSCE, Międzyzdroje, 31 marca – 1 kwietnia 2008 
  • międzynarodowej konferencji  „Rolnictwo Zrównoważone a Wielkoprzemysłowa Produkcja Zwierzęca w Kontekście Przeciwdziałania Eutrofizacji Morza Bałtyckiego”, Kołobrzeg, 22-23 czerwca 2010
  • Zjazdów Studenckiej Sekcji PTChem
  • akcji promujących ZUT w Szczecinie. (np. Dni Drzwi Otwartych ZUT)

 

Wykaz publikacji w bazie Biblioteki Głównej ZUT:
  1. Bojarska Małgorzata, Wyka Łukasz, Jarosławski Bartosz, Wrażliwość węchowa studentów Politechniki Szczecińskiej na tle kryteriów PN-EN 13725:2007,  Aktualne problemy w ochronie powietrza atmosferycznego: praca zbiorowa pod red. Anny Musialik-Piotrowskiej i Jana D. Rutkowskiego Wrocław : PZITS Sekcja Główna Inżynierii Ochrony Atmosfery, 2008 S. 41-44
  2. Kośmider Joanna, Bojarska Małgorzata,  Sekwencja sygnałów FID (GC) zamiast mapy pobudzeń czujników e-nosa, Ochrona i Inżynieria Środowiska - Zrównoważony Rozwój red. Marian Banaś Kraków: Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki AGH, 2008 S. 95-103 
  3. Bojarska Małgorzata, Kośmider Joanna,  Obiektywna ocena subiektywnie odczuwanej uciążliwości zapachowej na przykładzie produkcji oleju rzepakowego, Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów R. 43, nr 3 (2009), s. 69-79 .- ISSN 1230-7408,  (abstract)
  4. Friedrich Małgorzata, Kośmider Joanna,  Weryfikacja prognozy zapachowej uciążliwości. Przykład fermy trzody chlewnej, Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów, R. 43, nr 4 (2009), s. 128-136 .- ISSN 1230-7408 (abstract)
  5. Friedrich Małgorzata,  Techniki pomiarów olfaktometrycznych Rolnictwo zrównoważone a wielkoprzemysłowa produkcja zwierzęca w kontekście przeciwdziałania eutrofizacji Morza Bałtyckiego  2010: Międzynarodowa konferencja i Międzynarodowe Warsztaty nt. Zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej projektu Baltica Green Belt, red. Jakub Skorupski 
  6. Friedrich Małgorzata, Kośmider Joanna,  Oszacowanie wskaźnika emisji zapachowej. Przykład tuczu świń, Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów, R. 44, nr 2 (2010), s. 1-21 .- ISSN 1230-7408 (abstract)
  7. Friedrich Małgorzata, Kośmider Joanna,  Precision of odour abatement efficiency determination in changing conditions NOSE 2012 3rd International Conference on Environmental Odour Monitoring and Control ed. J.J. Klemeš, Sauro Pierucci Italia : AIDIC, 2012 S. 265-270
  8. Friedrich Małgorzata,  Olfaktometria w ocenach oddziaływania na środowisko, Inwestycja w innowacje. T. 2 red. Renata Błasiak-Grudzień Szczecin : Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie, 2013,  S. 75-80
  9. Friedrich Małgorzata,  Pomiary stężenia zapachowego. Cz. 1, Pomiar zgodnie z normą PN-EN 13725. Uciążliwości odorowe : występowanie, zapobieganie, aspekty prawne : konferencja, 2013, S. 26-28
  10. Friedrich Małgorzata,  Poszukiwanie korelacji między zapachem gazów odlotowych z oczyszczalni ścieków a stężeniami poszczególnych zanieczyszczeń, Inżynieria i Aparatura Chemiczna  2013, nr 6, s. 533-534 .- ISSN 0368-0827
  11. Friedrich Małgorzata, Kośmider Joanna, Terebecki Piotr, Mizerna-Nowotna Paulina, Odour Abatement of Waste Gases from Sludge Thickeners in Wastewater Treatment Plant Using Bioscrubber, Chemical Engineering Transactions  2014  Vol. 40 (2014), s. 205-210 978-88-95608-31-0
  12. Friedrich Małgorzata,  Na co należy zwrócić uwagę przy podejmowaniu działań ograniczających uciążliwość zapachową?,  Uciążliwości odorowe : występowanie, zapobieganie, aspekty prawne : konferencja S. 79-81, 2014
  13. Friedrich, Małgorzata. Zapachowa uciążliwość [Dokument elektroniczny] : prognozowanie i weryfikacja, Praca doktorska. Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, 2014