Historia
Pracownia Zapachowej Jakości Powietrza działa na Wydziale Technologii i Inżynierii Chemicznej PS od lat 1980-tych. Był to wówczas zespół badawczy w Zakładzie Chemii Fizycznej, należącym do Instytutu Inżynierii Chemicznej i Chemii Fizycznej. Początkowo zespołem kierował prof. dr hab. inż. Stanisław Bursa (kierownik Zakładu Chemii Fizycznej), a po śmierci Profesora (1987) - dr inż. Joanna Kośmider.
Na przełomie lat 1980-tych i 1990-tych głównym obiektem badań były wytwórnie mączki rybnej (badania składu gazów odlotowych, skuteczności dezodoryzacji metodą chemisorpcji, ...). Badania były finansowane w ramach Centralnego Programu Badawczo-Rozwojowego (CPBR). Wykonywał je liczny zespół, do którego należeli: dr inż. Maria Kicińska, dr inż. Marianna Stanisz-Lewicka, dr inż Andrzej Wieczorek, mgr inż. Ewa Rosłaniec, techn. Elżbieta Tepli (do dzisiaj nieustannie związana z Pracownią) oraz techn. Izabela Łaszewska.
Po zakończeniu realizacji programu CPBR badania kontynuował zespół znacznie mniej liczny, wspomagany przez doktorantów i dyplomantów. Badania najbardziej intensywne dotyczyły zapachowej uciążliwości wytwórni kwasu fosforowego. Uczestniczyli w nich doktoranci: mgr Barbara Mazur-Chrzanowska, mgr inż. Bartosz Wyszyński i mgr inż. Małgorzata Zamelczyk-Pajewska. Brał w nich również udział - z wielką pasją i nie szczędząc sił - nieformalnie związany z Pracownią dr inż. Andrzej Kośmider (pracownik Zakładu Lekkiej Syntezy Organicznej).
Badania - dofinansowywane przez WFOŚiGW i Z.Ch Police - obejmowały olfaktometryczne pomiary emisji z wytwórni kwasu fosforowego (przetwarzających różne rodzaje fosforytów), oznaczenia skuteczności dezodoryzacji gazów, modelowanie rozprzestrzeniania się odorantów i terenową weryfikację wyników modelowania. Równocześnie rozpoczęto badania z dziedziny psychofizyki (zależność intensywności zapachu od stężenia odorantów, interakcje węchowe, ...) oraz poszukiwania możliwości "instrumentalnych pomiarów zapachu".
Pracownię powołano formalnie w roku 1993.Od chwili reorganizacji Wydziału w roku 2000 znajduje się w strukturze Zakładu Ekologicznych Podstaw Inżynierii Środowiska, utworzonego w Instytucie Inżynierii Chemicznej i Procesów Ochrony Środowiska. Olfaktometria została włączona do programu studiów, w największym wymiarze godzinowym na kierunkach Ochrona Środowiska. Pracownicy Zakładu prowadzili zajęcia dydaktyczne m.in. w ramach kursów Dezodoryzacja gazów, Odorymetria, Rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń (wykłady, ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia rachunkowe) oraz laboratorium dyplomowe.
Od 1 stycznia 2009 Wydział i Instytut są jednostkami organizacyjnymi Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego.
Współczesność
Współcześnie Pracownią kieruje dr inż. Małgorzata Friedrich, założycielka i opiekunka studenckiego Koła Zapachowej Jakości Powietrza (KZJP), które stanowi olfaktometryczny zespół pomiarowy (zob. KZJP w katalogu kół naukowych i organizacji studenckich StRuNa). Zespół wykonuje oznaczenia wielkości emisji zapachowych oraz skuteczności dezodoryzacji w różnych miejscowościach Polski; weryfikuje również wyniki matematycznego modelowania rozprzestrzeniania się odorantów wokół źródeł zanieczyszczeń powietrza, wykonując skalowanie intensywności zapachu w otoczeniu emitorów. Wyniki pomiarów umożliwiają skontrolowanie poziomu uciążliwości zapachowej – przeanalizowanie zgodności ze standardami zapachowej jakości powietrza (wartościami projektowanymi w Polsce, np. projektami z lat 2008 i 2009. oraz obowiązującymi w innych krajach). Członkowie KZJP poddają się regularnym ocenom sprawności węchu. W latach 2011, 2012, 2013 i 2014 zespół przystępował do międzynarodowych testów biegłości laboratoriów – Interlaboratory Comparison Olfactometry. W latach 2013 i 2014 testy odbyły się w obecności niezależnych obserwatorów. W roku 2013 tę funkcję pełnił przedstawiciel Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (zob. galeria zdjęć), a w roku 2014 – przedstawicielka Polskiego Centrum Akredytacji . Otrzymany Certyfikat ICO 2014 potwierdza spełnienie kryteriów dokładności i precyzji, określonych w PN-EN 13725.
(format: jpeg, rozmiar: 380 kB)
Studenci z opiekunami w czasie badań uciążliwości fermy tuczników (2008) Certyfikat ICO 2014
Prezentację Pracowni rozpoczynamy od przekazania Państwu krótkich informacji o dzisiejszym wyposażeniu i głównych obszarach działalności (badawczej oraz dydaktycznej), w tym o zakresie badań rzeczywistych źródeł zanieczyszczeń powietrza oraz prac wykonywanych w celu ułatwienia administracji państwowej prawnego uregulowania ochrony zapachowej jakości powietrza.
–